 |
خیام عمر خیام از ریاضیدانان و ستاره شناسان معروف ایران است . می گویند حاكم مرو ( یكی از شهر های مهم ایران در خراسان ) از زمستان سرد و طولانی و پر برف و باران خسته شده بود. وزیر خود را پیش خیام فرستاد و از او خواست كه روز مناسبی را كه در آن روز هوا خوب باشد ، پیش بینی كند تا در آن روز شاه به شكار برود . خیام به خانه رفت و دو سه روزی به بررسی وضع هوا پرداخت . |
|
خیام روزی را كه طبق حسابهای خود قرار بود هوا آفتابی و خوب باشد ، به اطلاع وزیر رساند و خود نیز در آن روز به همراه شاه و وزیر برای گردش و شكار به راه افتاد . هنوز كاروان شكار شاه خیلی از شهر مرو دور نشده بود كه آسمان تیره و تار شد . كولاك سختی درگرفت و همه را غافلگیر كرد . همراهان شاه خیلی تعجب كردند و شروع به مسخره كردن استاد و هوا شناسی او كردند. شاه كه عصبانی و ناراحت شده بود خواست كه به شهر بازگردد. خیام گفت اگر ساعتی صبر كرده و سرما را تحمل كنید، كولاك تمام شده و هوا خوب خواهد شد. شاه و همراهانش به حرف خیام گوش كرده و منتظر شدند . طولی نكشید كه كولاك و برف و بوران تمام شد و خورشید در آسمان نمایان گرديد. دو سه هفته بعد هوا كاملا خوب بود و حتی یك قطره باران هم از آسمان نبارید . هنگامی كه كاروان شكار از شهر توس می گذشت خیام رباعی زیر را سرود : مرغی دیدم نشسته بر باره ی توس در پیش نهاده كله ی كیكاووس با كله می گفت كه افسوس افسوس كو بانگ جرس ها و كجا ناله ی كوس عمر خیام در نیمه اول سال هزار میلادی در شهر نیشابور به دنیا آمد . خیام یك دانشمند ، ستاره شناس و ریاضیدان بزرگ بود و با کمک هندسه توانست فاصله ی زمين تا ماه را اندازه بگيرد. او همچنين خواص مثلث عروس را کشف کرد که از آن در معماری استفاده ی بسيار می شد. خیام در سال هزار و هفتاد و نه تقویم جلالی را كه بسیار دقیق بود به خواهش سلطان ملكشاه سلجوقی و وزیر دانشمند او تهیه و تنظیم كرد . تقویمی كه ما ایرانیان هنوز هم از آن استفاده می كنیم بر اساس همان حساب های خیام است . خیام برای اولین بار راه حل بعضی از مسئله های ریاضی ( جبر ) را پیدا كرد كه هنوز كسی نتوانسته است بعضی از آنها را حل كند . اما بسیاری از مردم ایران و جهان خیام را از روی شعر هایش ( رباعی ها ) می شناسند . رباعی شعر ی است در چهار بند كه در عین سادگی بسیار پر معنی است. رباعی های خیام به زبان های انگلیسی ، فرانسوی ، آلمانی ، سوئدی و بسیاری از زبانهای زنده ی دنیا ترجمه شده است . واژه های نو: کولاک = باريدن برف همراه با باد و توفان رباعی = دوبيتی - شعری که از چهار بند (مصرع) تشکيل شده و بندهای اول و دوم و چهارم هم قافيه هستند. مثلث عروس = مثلثی است که نسبت اضلاع آن 3 ، 4 و 5 است. اين مثلث قائم الزاويه است. تمرين : 1 - خيام که بود ؟ 2 - به آدرس زير مراجعه کنيد و پنج رباعی از خيام را حفظ کنيد و معنی هرکدام را به نثر بنويسيد. http://www.farsi.se/Gy_boken/3_8_khayam.htm 3 - جهان بينی خيام چگونه بود ؟
|
|
|
|
|